Wchodząc w dorosłość, wielu młodych ludzi po raz pierwszy zaczyna samodzielnie zarządzać pieniędzmi. Niestety, brak doświadczenia i presja otoczenia często prowadzą do nietrafionych decyzji finansowych. Takie błędy mogą skutkować długami, stresem i utratą szansy na lepszą przyszłość. Poniżej omawiamy 5 błędów finansowych, które popełniają młode osoby oraz sposoby, jak ich uniknąć.
1. Życie ponad stan i brak planu wydatków
Jednym z najczęstszych problemów jest wydawanie więcej, niż się zarabia. Kuszą modne ubrania, najnowsze smartfony, wyjazdy i codzienne jedzenie „na mieście”. Brak budżetu domowego sprawia, że pieniądze „rozpływają się” i brakuje ich na podstawowe opłaty.
Jak tego uniknąć?
Zapisuj wszystkie wydatki przez miesiąc, aby zobaczyć, gdzie uciekają pieniądze.
Wyznacz limity na rozrywkę i zakupy nieplanowane.
Płać najpierw za rachunki i oszczędności, dopiero później wydawaj na przyjemności.
2. Zadłużanie się na niepotrzebne rzeczy
Karta kredytowa lub szybki kredyt na konsolę, nowy laptop czy wakacje mogą wydawać się świetnym pomysłem, ale często prowadzą do pułapki długów. Problem w tym, że kupuje się rzeczy, które nie generują wartości, a odsetki sprawiają, że płacimy znacznie więcej niż cena produktu.
Jak tego uniknąć?
Unikaj pożyczek na zachcianki – oszczędzaj, aż będziesz mógł kupić produkt za gotówkę.
Korzystaj z kart kredytowych tylko wtedy, gdy jesteś w stanie spłacić całość zadłużenia w terminie.
Myśl długofalowo – czy za rok nadal będziesz cieszył się z tego zakupu?
3. Brak oszczędności na nagłe wydatki
Awaria laptopa, zepsuty samochód czy niespodziewana utrata pracy mogą mocno nadszarpnąć domowy budżet. Osoby, które nie mają tzw. poduszki finansowej, często muszą wtedy się zadłużać.
Jak tego uniknąć?
Odkładaj co najmniej 10% miesięcznych dochodów na osobne konto lub lokatę.
Twoja poduszka finansowa powinna wynosić minimum 3–6 miesięcznych kosztów życia.
Traktuj te oszczędności jako nietykalne – używaj ich tylko w sytuacjach awaryjnych.
4. Brak inwestowania i myślenia o przyszłości
Młodzi ludzie często uważają, że na inwestowanie mają jeszcze czas. Niestety, odkładanie tej decyzji oznacza utratę największego sprzymierzeńca — czasu, który pozwala kapitałowi rosnąć dzięki procentowi składanemu.
Jak tego uniknąć?
Zacznij inwestować nawet niewielkie kwoty – 100–200 zł miesięcznie.
Wybierz proste formy inwestowania, np. fundusze ETF, IKE, IKZE.
Ucz się o finansach – im więcej wiesz, tym lepsze podejmujesz decyzje.
5. Brak edukacji finansowej i ślepe naśladowanie innych
Wielu młodych ludzi powiela nawyki finansowe rodziny czy znajomych, nie zastanawiając się, czy są one dobre. Brak wiedzy o kredytach, lokatach, podatkach czy ubezpieczeniach powoduje, że łatwo wpaść w kosztowne pułapki.
Jak tego uniknąć?
Czytaj książki i blogi o finansach osobistych.
Słuchaj podcastów i oglądaj kanały edukacyjne na YouTube.
Zadawaj pytania, zanim podpiszesz jakąkolwiek umowę finansową.
Podsumowanie
Błędy finansowe młodych osób wynikają głównie z braku doświadczenia i edukacji, ale można ich uniknąć, stosując proste zasady: żyj poniżej swoich możliwości, unikaj zbędnych długów, twórz poduszkę bezpieczeństwa, inwestuj wcześnie i ucz się o pieniądzach. Każdy miesiąc dobrych decyzji finansowych przybliża Cię do wolności i spokoju w przyszłości.